Kính thưa cộng đoàn phụng vụ,

Khi đến trần gian, Chúa Giêsu không chỉ đến để giải thoát con người khỏi mọi tội lỗi mà thôi, nhưng Ngài muốn giải thoát con người một cách toàn diện, tức là khỏi mọi áp bức bất công, khỏi mọi độc tài kìm kẹp, cốt để đem lại cho con người được tự do, hầu sống đúng với phẩm giá của mình là người Kitô hữu. Vào thời Chúa Giêsu, trong xã hội Do thái bấy giờ, con người lúc nào cũng bị trói buộc bởi những lề luật. Bởi thế, trong 613 điều luật, người ta đếm được 248 điều dạy phải làm và 365 điều buộc phải tránh. Luôn trong tình trạng nhất cử nhất động, con người nằm trong mạng lưới chằng chịt của lề luật. Đó là điều làm cho con người lúc nào cũng mang tâm trạng lo âu, sợ sệt, không biết tôi làm việc này điều kia có đúng luật không? Và nếu tôi sai luật thì tôi không phải là người công chính.

Vì thế, trong Tin mừng hôm nay, một người trong các kinh sư đến hỏi Chúa: “ Thưa Thầy, trong lề luật giới răn nào trọng nhất” ? Chúa trả lời: “ Điều răng đứng đầu là, hãy yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn. Đó là giới răn thứ nhất. Nhưng điều răn thứ hai cũng giống như giới răn ấy, là ngươi hãy yêu thương anh em như chính mình ngươi” (Mc 12, 29-31). Toàn thể lề luật và các Tiên tri gồm tóm trong hai giới răn ấy.

Đối với người Do thái, họ chỉ chú trọng đến điều răn thứ nhất là kính sợ Thiên Chúa. Và họ chia lề luật ra thành 613 giới răn, trong số ấy 365 luật cấm làm, nhiều đến nỗi các nhà thông luậti cũng không làm sao tìm ra luật duy nhất. Họ tưởng giữ các giới răn đó là đủ để đi về Thiên đàng rồi.

Câu trả lời của Chúa đi ngược lại cảm quan của người Do thái, như được mô tả trong cả Phúc Âm của Matthêu. Và cái mới là việc Chúa hiệp nhất hóa một cách chặt chẽ hai giới răn: ngươi hãy yêu thương người thân cận như chính mình. Chúa đặt cho giới răn yêu thương tha nhân một nền tảng cao siêu, ấy là chính Tình yêu Thiên Chúa đối với con người.

Thánh Augustinô sau khi hiểu rõ lời dạy của Chúa Giêsu, ngài đã đưa ra một định luật rất táo bạo: "Hãy yêu đi rồi làm gì thì làm". Khi chúng ta yêu mến Thiên Chúa thì chúng ta đâu dám cả lòng cố tình làm mất lòng Thiên Chúa được. Khi chúng ta yêu mến anh chị em mình thật lòng, thì làm sao chúng ta dám nói xấu người khác được, làm sao chúng ta thấy người hoạn nạn mà mình vui được, làm sao chúng ta cố tình làm hại người khác được. 

Có một cậu bé ngỗ nghịch thường bị mẹ khiển trách. Ngày nọ giận mẹ, cậu chạy đến một thung lũng cạnh khu rừng rậm. Lấy hết sức mình, cậu hét lớn: Tôi ghét người. Từ khu rừng có tiếng vọng lại :

Tôi ghét người .

Cậu hoảng hốt quay về, sà vào lòng mẹ khóc nức nở. Cậu bé không sao hiểu được từ trong rừng lại có người ghét cậu.

Người mẹ nắm tay con, đưa cậu trở lại khu rừng. Bà nói: Giờ thì con hãy hét thật to: Tôi yêu người.

Lạ lùng thay, cậu vừa dứt tiếng thì có tiếng vọng lại:

Tôi yêu người .

Lúc đó người mẹ mới giải thích cho con hiểu: Con ơi, đó là định luật trong cuộc sống của chúng ta. Con cho điều gì, con sẽ nhận điều đó. Ai gieo gió thì gặt bão. Nếu con thù ghét người thì người cũng thù ghét con. Nếu con yêu thương người thì người cũng yêu thương con.

Vâng, “ Nếu ai nói tôi yêu mến Thiên Chúa mà lại ghét anh em mình, người ấy là kẻ nói dối, vì ai không yêu thương người anh em mà họ trông thấy thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà họ không trông thấy. Đây là điều răn mà chúng ta đã nhận được từ Ngài : ai yêu mến Thiên Chúa thì cũng yêu thương anh em mình” (1 Ga 4,20-21)

Có lẽ, ngày hôm nay, sự hiền lành dễ thương không còn được đánh giá cao như trước, bởi vì bạo lực được phổ biến và có mặt khắp nơi trong cuộc sống, trên báo chí cũng như trên phim ảnh và truyền hình. Thay vào đó, những quy luật “Mạnh được yếu thua”, “Cá lớn nuốt cá bé” gần như là tất yếu, thì lời giảng dạy về yêu thương quả thực rất khó được chấp nhận, nếu không muốn nói là chướng tai và ngược đời. Vì thế, biết bao nhiêu câu chuyện bi ai của sự thiếu yêu thương vẫn xảy ra hàng ngày quanh chúng ta. Hãy biết yêu thương nhau để có được sự ấm êm trong gia đình, để có được sự hòa thuận trong xóm làng va rộng hơn, để có được hòa bình trên thế giới. “Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau; anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em. Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau” ( Ga 13,34 – 35 ).

Lm. Giuse Phan Cảnh